4.20.2010

SOÑAR ....?

Se aprende a jugar antes que a leer. Y a cantar. Los niños de mi tierra entonábamos esta canción cuando aún ninguno sabíamos leer. Nos juntábamos en co-rro en la calle y, disputándonos las voces con los grillos del verano, cantábamos una y otra vez la impotencia del barquito que no sabía navegar.
A veces fabricábamos barquitos de papel y los poníamos en los charcos y los barquitos se hundían sin conseguir alcanzar ninguna costa.
Yo también era un barco pequeño fondeado en las calles de mi barrio. Pasaba las tardes en una azo-tea mirando ocultarse el sol por el poniente, y barrunta-ba a lo lejos —no sabía aún si a lo lejos del espacio o a lo lejos del corazón— un mundo maravilloso que se ex-tendía más allá de donde alcanzaba mi vista. Detrás de unas cajas, en un armario de mi casa, también había un libro chiquito que no podía navegar porque nadie lo leía. Cuántas veces pasé por su vera sin darme cuenta de su existencia. El barco de papel, atascado en el barro; el li-bro solitario, oculto en el estante tras las cajas de cartón.
Un día, mi mano, buscando algo, tocó el lomo del libro. Si yo fuese libro lo contaría así: “Un día la mano de un niño rozó mi cubierta y yo sentí que desplegaba mis velas y comenzaba a navegar.”¡Qué sorpresa cuando por fin mis ojos tuvieron enfrente aquel objeto! Era un pequeño libro de pastas rojas y filigranas doradas.
Lo abrí expectante como quien encuentra un cofre y ansía saber su conteni-do. Y no fue para menos. Nada más empezar a leer comprendí que la aventura estaba servida: allí tenía todo lo deseado. la valentía del protagonista, los personajes bondadosos, los malvados, las ilustraciones con frases a pie de página que miraba una y otra vez, el peligro, las sorpresas…, todo, me transportó a un mundo apasionante y desconocido.
De esa manera descubrí que más allá de mi casa había un río, y que tras el río había un mar y que en el mar, esperando zarpar, había un barco. El primero al que subí se llamaba La Hispaniola, pero lo mismo hubiese dado que se llamase Nautilus, Rocinante, la nave de Simbad, la barcaza de Huckleberry…; todos ellos, por más que pase el tiempo, estarán siempre a la espera de que los ojos de un niño desplieguen sus velas y lo hagan zarpar.

Así que…no esperes más, alarga tu mano, toma un libro, ábrelo, lee: descubrirás, igual que en la canción de mi infancia, que no hay barco, por pequeño que sea, que en poco tiempo no aprenda a navegar.
Eliacer Cansino
Había una vez
un barquito chiquitique no sabía,
que no podía
navegar.
Pasaron un, dos, tres,
cuatro, cinco, seis semanas,
y aquel barquito,
y aquel barquito
navegó.



4.15.2010

OS LIBROS SON VIDA!

DÍA DO LIBRO



O 23 de abril celébrase o Día do Libro -en cor verde de esperanza polo que vén despois- logo non está demais traer a este blog un libro sobre libros. Esta vez vai ser un membro deste Club de Lectura quen nos deixe a súa visión de:


Fahrenheit 451, de Ray D. Bradbury editada por primeira vez en 1953. Aíquí queda a opinión de Yoli e as imaxes da portada do libro reeditado e do autor rodeado de libros










Libro. Conxunto de follas de papel ou material similar que encadernadas forman un volume.

A palabra libro ten, pois, unha definición como pode tela pechadura, por exemplo. Algunha vez imaxinastes como sería o mundo sen pechaduras? Eu non, pero se me poño a pensar imaxino que sería un mundo máis sincero e máis libre e máis igualitario porque non habería necesidade de escoitar detrás das portas, non habería nada de que avergoñarse porque non habería nada que esconder nin habería necesidade de protexer segredos nin bens xa que sería un mundo no que a sociedade se basearía no respecto a intimidade e a todo o dos demais. Nun mundo así non serían precisas as pechaduras.
E un mundo sen libros? Alguén se fixo esta pregunta? A pesar do moito que me gusta ler e escribir nunca se me ocorrera pensar nun mundo sen libros ata que collín este libro: Fahrenhait 451.
Resultoume impresionante a forma en que Ray Bradbury plasmou a súa idea dun futuro sen libros, ou era só unha idea do que ía ser o futuro?.
A novela reflicte un mundo sen cultura onde o único que se aprende está nuns vídeos moi concretos. Un mundo no que a xente é feliz dividindo o seu tempo entre traballar e folgar, sen máis, sen espazo para pensar, para reflexionar. A parte racional do cerebro estaría anulada por falta de uso, de interese pola cultura en xeral, e polo abuso da televisión e doutros medios manipulados.
Nese futuro os libros están prohibidos e polos avances tecnolóxicos, as casas son ignífugas logo o traballo que teñen os bombeiros en lugar de apagar lumes e prendelos, facer arder os libros, todos os libros . A pouca xente culta o racional que quedaba tentaba agochalos como se agochan os tesouros pero cando alguén descubría o seu segredo e denunciaba ao posuidor de tan pernicioso ben, os bombeiros queimábanlle os libros e todo o que podían.
Con que fin? Evitar a tristeza que producían os libros o que eu non negaría aínda que depende do tipo de libros.
Nesa sociedade futura todos son felices ou así o cren porque non coñecen nada do que está pasando ao seu arredor, non ven, non hai noticiarios polo tanto non saben das desgrazas do mundo, non hai libros, non len, logo non poden chegar a sentir a angustia, o medo, a tristeza nin as demais sensacións non felices dos protagonistas, non sofren confusión, non teñen dúbidas porque non teñen ensaios, non falan de política porque non hai programas, votan ao máis guapo ou a aquel que lle cae ben, porque teñen gobernos democráticos?. Evitan todas as sensacións complicadas, humanas, para paradoxicamente ser felices ocupando a súa mente en folgar e traballar.
O protagonista da historia é un bombeiro que comeza a tomar conciencia da situación e precisa respostas, coñecemento. O seu cambio de mentalidade debeuse a unha serie de conversas cunha adolescente que vivía na casa do lado ata que a atropelou un coche. A rapaza, Clarisse, foi fundamental para darlle o empurrón á conciencia de Guy Montag pero a súa morte e a dunha vella que quixo arder cos seus libros foron a lámpada que prendeu definitivamente no seu maxín.
Montag sempre tivera curiosidade polo que dicían os libros e ás veces roubaba algún. Cando se produciu o seu "cambio" foron, xunto cun catedrático de literatura que coñecerá un ano antes, a súa grande axuda.
Guy e o catedrático tecen un plan para cambiar o seu mundo, pero fracasan porque a súa propia muller e as amigas delatan ao bombeiro. O seu capitán pretende arrestalo e ir na procura do seu anónimo amigo, pero Montag reacciona, quere acabar con recordos baldeiros e cunha relación petrificada, aparente, entón queima a súa casa e co lanzachamas aínda na man vólvese aos compañeiros e ao capitán e préndelles lume tamén. Logo foxe cara ao río polas vellas vías do tren e chega onde certos estraños personaxes que vivían agochados, os homes-libro. Esta xente lía libros que lle eran asignados por cidades e autores, memorizábaos, despois queimábaos e agardaba!, agardaba por tempos mellores nos que tiveran voz e voto para poder contar e reescribir todos os libros que gardaban na memoria.
Na miña opinión esta novela é impresionante, non só pola historia en sí senón tamén pola argumentación porque os motivos que o autor emprega para dicir como se chega a tal situación son tan lóxicos e reais que asustan cincuenta anos despois da publicación do libro, porque o seu futuro está moi vivo hoxe, a televisión, internet ... absorben a atención de mozos e vellos e non só estragan a lingua, arrecantan aos libros cada vez máis. De todos os xeitos creo que ese futuro tan negro está moi lonxano porque aínda hai xente que se move pola cultura, que le aínda que sexa por obrigación, logo hai esperanza.
Estructuralmente a novela comeza e loxicamente remata, pero a historia que relata non. Se enfocamos a novela dende a parte do protagonista o libro comezaría á vez que a historia, pero se o facemos dende esa sociedade futura da que fala o libro comezaría coa historia empezada pero en ningún caso a historia remataría co libro porque a historia non ten final.
O libro importa porque mostra a importancia dos libros hoxe, onte e mañá.

María Yolanda Fontán

A temperatura de ignición do papel é de 450 graos fahrenheit de aí o título do libro

4.05.2010

Trátase de que ...

Bernard presenta a John ao seu pai, o pecador e os cidadáns responden como vedes.
Mundo Feliz?

SÓ UNHA MOSTRA ...

4.03.2010


UN MUNDO FELIZ

Nesta novela todo o noso planeta áparece unificado como un único Estado Mundial: Utopía, gobernado por dez controladores, verdadeiros dictadores, establecidos nas cidades máis importantes. Fóra dese mundo están as áreas "non civilizadas", as reservas onde viven os salvaxes e ás que se exilia a aqueles que cometen non se adaptan ao sistema. O Estado Mundial conta con dous millóns de habitantes divididos en cinco castas ou clases sociais impermeables, pechadas, a casta dos alfa que é a superior dos dirixentes e os grandes científicos, logo a dos beta que son os seus subordinados, seguen os gamma e delta e por último os épsilon, os destinados aos traballos máis baixos e degradantes. Todos eles son seres creados artificialmente, en probetas no Laboratorio de Incubación e Acondicionamento, son seres sen pais e co cerebro lavado por sistemas como a hipnopedia para que non pensen nin sintan, para que vivan como teñan que vivir sen soñar con nada máis, sen se queixar, sen familia, sen amor, sen arte, sen música, sen literatura, como máquinas perfectamente deseñadas para o seu traballo, consumidoras de soma, a droga da felicidade, de sexo seguro, de cine sensible e deporte enlatado, nin sequera saber ler porque teñen máquinas de lectura controlada, non teñen libros porque podían facelos pensar e non están no Mundo para iso. Todo aquel que non se adapte é exiliado, como lle ocorre a Bernard Marx e ao seu amigo Helmholtz Watson, dous descontentos que parece que queren pensar e actuar pola súa conta
O contrapunto a este "mundo feliz" constitúeo a reserva de Malpaís, onde vive John, o Salvaxe, fillo de Linda e do Controlador de Londres. Fillo do pecado social dos seus pais é un solitario porque os nativos de Malpaís non o queren porque é estranxeiro, un mozo louro, fillo dunha habitante de Utopía que en Utopía tampouco vai ser aceptado porque é un tipo raro que sabe ler e ama a Shakespeare, que sofre e cre que hai que sufrir para saber o que é ser feliz, que se namora de Lenina Crowne, a perfecta cidadá de Utopía que só quere sexo e que non entende o seu respecto, porque ela non sabe que iso.
Neste Estado Mundial o tempo mídese dende a creación do primeiro Ford, o Ford T, logo dende 1908.

No libro hai moitas referencias a grandes figuras da política, das ideoloxías, da industria e da banca do momento en que a obra foi escrita, especialmente nos nomes de personaxes.
Un mundo feliz describe tamén o que seria unha dictadura perfecta que tería a aparencia dunha democracia, un cárcere sen muros do que os presos non soñarían nunca con evadirse. Un sistema de escravitude onde, grazas ao sistema de consumo e entretemento, os escravos terían amor a súa servidume sen cuestionala. Critica as ideoloxías do momento, tanto a uniformidade dos totalitarismos marxistas, como as diferencias extremas do capitalismo, critica tamén á igrexa anglicana e á prensa, aos paparazzi que acosan a John porque é diferente e logo noticia e iso é o único importante.
Tod@s nos preguntamos como é posible que unha novela así fora escrita en 1931. Como unha persoa puido ter unha visión tan anticipada e certeira do que ía, en certo modo, pasar coa tecnoloxía, por exemplo. Certo que non foi o primeiro, que Verne tivo antes visións similares, pero non se moven no mesmo plano, Verne non ten esa carga amarga e crítica que a novela de Huxley zumega. Tod@s sentimos un pouco de medo a ese mundo frío e manipulado que plantea.


Aldous Huxley publicou Un mundo feliz en 1931, en plena depresión económica, nuha época de inquietude e incerteza. O libro era unha fantasía científica. Era tamén un cadro de pesadelo. Reflexaba una evolución regresiva da humanidade, a culminación de sete séculos de errores, a sociedade tal como podería ser no "século VII da era de Ford".
Segundo Huxley, a liberdade individual estaba en perigo no mundo enteiro. Poderosas forzas impersoais puxaban cara a un "totalitarismo" moi pouco humano, todo apuntaba na mesma dirección. Huxley sostén que hai que comezar sen demora a educación para a liberdade. Non está moi seguro de que a liberdade chegue a gañar, mais pensa que loitar por ela é o deber de todo home consciente.



4.01.2010

O propagandista demagóxico debe ser consecuentemente dogmático. Non hai grises no seu cadro do mundo: todo é negro ou branco. Como dixo Hitler, o propagandista debe adoptar "unha actitude sistematicamente unilateral fronte a calquera problema que aborde". Nunca debe admitir que pode que estea equivocado ou que las persoas con unha opinión distinta ou pode que teñan parcialmente razón. Non se debe discutir cos adversarios: hai que atacalos, calalos a berros ou, se molestan moito, liquidalos. O intelectual moralmente morno, pode escandalizarse dunha cousa así. Mais as masas sempre están convencidas de que 'o dereito está da parte do agresor activo.
Aldous Huxley

HISTORIA FICCIÓN: SI HTLER TIVERA GAÑADO A GUERRA

PROPAGANDA HITLERIANA